ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ ΥΠHΡΕΤΕΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Ημερίδα: Προκλήσεις και Προοπτικές της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής»
Αυτός είναι ο τίτλος της Ημερίδας που πραγματοποίησε στις 10-12-09, στην αίθουσα Κρανιδιώτη του Υπουργείου Εξωτερικών, το Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων (ΙΔΙΣ), με την «ευγενική χορηγία μιας χρηματιστηριακής εταιρείας».

Η Ημερίδα αυτή του Ι.ΔΙ.Σ., ενός Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου (Ε.Π.Ι.) που συνδέεται οργανικά με το τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου και συνεργάζεται μεταξύ άλλων με το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, το Υπουργείο Εξωτερικών, το Υπουργείο Τύπου και ΜΜΕ και την Ε.Ε. προσφέρει ένα πλούτο συμπερασμάτων.
Καταρχήν μπορούμε άμεσα να διαπιστώσουμε την αλληλοτροφοδότηση μεταξύ κράτους-κυβέρνησης και πανεπιστημιακής κοινότητας, στο πως διαμορφώνεται η ίδια η επιστημονική γνώση με τον απόλυτο έλεγχο της κυρίαρχης, αστικής πολιτικής, από τους κρατικούς μηχανισμούς. Επίσης, το πώς εκπαιδεύεται το επιστημονικό και επαγγελματικό προσωπικό που θα κινηθεί στο χώρο της έρευνας, θα ακολουθήσει ακαδημαϊκή, δημοσιογραφική και διπλωματική καριέρα, εκτελώντας με τον καλύτερο τρόπο τις επιταγές της αστικής τάξης.
Δεύτερον, μπορούμε να αναγνωρίσουμε ανάμεσα σε ποιους συντελείται ο διάλογος για τον αποφασιστικό αυτό τομέα της αστικής πολιτικής, που εγγράφεται με όρους εθνικού αστικού συμφέροντος και απόλυτη υπεροχή του αστικού κόσμου, στο δύσκολο αυτό πεδίο της ταξικής πάλης. Η συζήτηση εν προκειμένω έγινε ανάμεσα σε φορείς του κοσμοπολίτικου και πατριωτικού στρατοπέδου της αστικής πολιτικής, που διαπερνά βεβαίως όλους τους αστικούς πολιτικούς σχηματισμούς, διατρέχει Κεντροδεξιά-Κεντροαριστερά και Αριστερά. Με εκπροσώπηση της Αριστεράς διαμέσου του πρώην προέδρου του ΣΥΝ Ν.Κωνσταντόπουλου και του στελέχους της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, δια της δημοσιογραφικής του ιδιότητας, Π.Παπακωνσταντίνου.
Σε αυτή συμμετείχαν ο Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Θ.Πάγκαλος και ο Υφυπουργός εξωτερικών Σ.Κουβέλης, πρώην πρωθυπουργοί και υπουργοί (Κ.Μητσοτάκης, Γ.Αρσένης), ευρωβουλευτές (Μ.Κοππά), πρεσβευτές (Κ.Ροδουσάκης, Α.Θεοδωρακόπουλος, Γ.Σέκερης), πρυτάνεις και πανεπιστημιακοί, στρατηγοί (Ι.Βερυβάκης), δημοσιογράφοι (Σ.Λυγερός, Ν.Βουλέλης)
.
Επίσης, μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι μεταξύ των πανεπιστημιακών και των διαμορφωτών της κοινής γνώμης δεν υπήρξε χάσμα, αλλά αντίθετα κοινός βηματισμός. Σε πολλές μάλιστα περιπτώσεις, αναλογιζόμενοι το συγγραφικό έργο πολλών από τους ομιλητές αλλά και τις δημοσιογραφικές τους παρεμβάσεις σε έντυπα εκδοτικών συγκροτημάτων και στα στρατιωτικά περιοδικά, μπορούμε να εκτιμήσουμε την ύπαρξη και λειτουργία ενός δικτύου συνεργασίας και αλληλοτροφοδότησης μεταξύ πολιτικών των ΠΑΣΟΚ-ΝΔ, πανεπιστημιακών, δημοσιογράφων, εκδοτών, καναλαρχών, εμπόρων όπλων, ξένων και ελληνικών πολεμικών βιομηχανιών, όπου η προβολή των όποιων «εθνικών κινδύνων» είναι ο μοχλός πίεσης για τις παραγγελίες όπλων. Και όλα αυτά, όταν στις τοποθετήσεις των περισσοτέρων υπήρχε ένας διάχυτος μιλιταρισμός, μια άκριτη πίστη και αφοσίωση στις Ένοπλες Δυνάμεις, προσλαμβάνοντας χαρακτήρα προπαγάνδας.
Κανείς από τους ομιλητές δεν αμφισβήτησε τα θέσφατα της ελληνικής αστικής πολιτικής όσο αφορά τις Συμμαχίες της, την ενεργοποίηση της στους Διεθνείς ιμπεριαλιστικούς μηχανισμούς (ΝΑΤΟ-Ε.Ε.), την ανάγκη συμμετοχής της σε παρεμβατικές κατοχικές «Ειρηνευτικές Επιχειρήσεις».
Εντυπωσιακή εξάλλου ήταν, όχι μόνο η ομοφωνία όσον αφορά την εκτίμηση της απειλής που υφίσταται η χώρα από την Τουρκία, την οποία όλοι αντιμετώπισαν ως επιθετική και αναθεωρητική δύναμη (χωρίς κανένας να εντοπίζει στοιχεία ενός αμοιβαίου αστικού ελληνοτουρκικού ανταγωνισμού), αλλά και η εναγώνια απαίτηση για «Εθνική Στρατηγική». Το εθνικό αυτό κάλεσμα είναι δεδομένο ότι απαιτεί την Συστράτευση-Υπακοή των εργαζόμενων, αλλά περνά μέσα από διαφορετικούς δρόμους:
1. Στρατηγική συμμαχία με τις ΗΠΑ ή και ανεξάρτητη πολιτική, με ενδυνάμωση της σχέσης με την Ε.Ε., αλλά και αυτόνομη πολιτική προσανατολισμένη και σε άλλες δυνάμεις όπως Γαλλία-Ρωσία-Κίνα κλπ. Βεβαίως κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει την πλήρη συμφωνία όλων στην στρατηγικού χαρακτήρα σχέση με την Κίνα, προέκταση της οποίας είναι η ιδιωτικοποίηση του Λιμανιού του Πειραιά. Η Ελλάδα φαντάζει αποφασισμένη να αποτελέσει σημαντική δίοδο του εμπορίου Κίνας-Ινδίας σε Ευρώπη και Ατλαντικό, για αυτό στέλνει τόσες στρατιωτικές δυνάμεις στα χωρικά ύδατα της Σομαλίας για την καταπολέμηση της Πειρατείας και με τόση βιασύνη συνταξιοδοτεί πρόωρα και με υπέρμετρο κόστος τις όποιες εργατικές αντιστάσεις συνάντησε στο Λιμάνι.
2. Βελτίωση των σχέσεων με την Τουρκία διαμέσου της συνεργασίας και της στήριξης της προσπάθειας ένταξης της ή εκτίμηση αποτυχίας αυτής της στρατηγικής και ενδυνάμωση της Στρατιωτικής Αποτρεπτικής Ισχύος.
3. Ενίσχυση των σχέσεων με ΗΠΑ-Ε.Ε., που ο καθένας τους και για διαφορετικούς λόγους παρουσιάζεται να χάνει την παλαιότερη ισχύ του ή στροφή σε χώρες όπως η Κίνα-Ινδία κλπ που προβάλλουν ως νέες Μεγάλες Δυνάμεις κλπ.
4.Επιδιώκουμε κλείσιμο των λεγόμενων «Εθνικών Θεμάτων» (Κυπριακό, ΠΓΔΜ, ελληνοτουρκικές διαφορές κλπ) διαισθανόμενοι την ζημιά που επιφέρουν στην πολιτική-οικονομική θέση της Ελλάδας στην περιοχή και στις συμμαχίες αυτής, σχεδιάζοντας ένα ευρύτερο ελληνικό ρόλο στην Νοτιοανατολική Ευρώπη (και γιατί όχι εκμετάλλευση των κοιτασμάτων ενέργειας στο Αιγαίο) ή αφήνουμε το χρόνο να κυλήσει εκτιμώντας ότι οι όποιοι συμβιβασμοί απαιτηθούν σήμερα θα είναι πολύ αρνητικοί, ουσιαστικά κρύβοντας μια αντίληψη που επιδιώκει την ολοκληρωτική επικράτηση των ελληνοκεντρικών βλέψεων.
Τρίτον, διαμέσου των τοποθετήσεων μπορούμε να διαγνώσουμε τα βασικά επίδικα της ελληνικής αστικής εξωτερικής πολιτικής, τα πεδία ανταγωνισμού με την Τουρκία, τις στρατηγικές που προτείνονται και τους τρόπους υλοποίησης τους.
Όμως υπάρχει ένα στοιχείο που συνενώνει όλα τα ρεύματα αστικής σκέψης, μια προτεραιότητα που αποκαλύπτει ότι ο βασικός στόχος της εξωτερικής πολιτικής βρίσκεται στο εσωτερικό της χώρας. Και αυτό δεν είναι άλλο από την απόλυτη απαίτηση του κόσμου του πλούτου έναντι του κόσμου της εργασίας να αποδεχτεί τις θυσίες που απαιτούνται (λέγεται διαφορετικά και άγρια αντεργατική επίθεση λιτότητας, ανεργίας, φορομπηξίας, κατάργηση κάθε εργασιακού δικαιώματος και κοινωνικής ελευθερίας) στο όνομα της αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης.
Οι αναλύσεις για τη φάση στην οποία βρίσκεται ο ελληνικός κοινωνικός σχηματισμός και καπιταλισμός αποκαλύπτουν μια προσπάθεια απαξίωσης της Μεταπολίτευσης και μια στροφή σε μια νέα στρατηγική εκμετάλλευσης του κόσμου της εργασίας, Ελλήνων και Μεταναστών. Ο νέος εθνικός στόχος επομένως είναι η «ΕΘΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ», ώστε να αποκτήσει ταυτόχρονα, τα ανάλογα οικονομικά-πολιτικά-στρατιωτικά εφόδια ο αστικός κόσμος για να ασκήσει την ιμπεριαλιστική του πολιτική.
Η απροκάλυπτα κυνική ταξική πολιτική τους αποκαλύπτεται και μέσα από το πώς βλέπουν την νεολαία. Πανεπιστημιακό Άσυλο, Κοινωνικοί Αγώνες και Εξεγέρσεις, όπως αυτή του Δεκέμβρη 2008, τίθενται ουσιαστικά εκτός νόμου. Η νεολαία νουθετείται «να κοιτάει τη δουλειά της», που δεν είναι άλλη από το να σπουδάζει αυτά που οι αστοί καθορίζουν, παράγοντας αγόγγυστα υπό το καθεστώς που θα καθορίσουν οι ανάγκες κερδοφορίας των εργοδοτών και εκπροσωπώντας ενίοτε τα εθνικά, αστικά συμφέροντα!
Ας δώσουμε όμως το λόγο στους συντελεστές της Ημερίδας.
Να μας συγχωρέσουν οι υπεύθυνοι του ΙΔΙΣ, αλλά επιλέγουμε την έκθεση των απόψεων από το τέλος προς την αρχή της Ημερίδας, παρουσιάζοντας την Συζήτηση με τίτλο «Οι Προοπτικές της Ελληνικής Εξωτερικής Πολιτικής», θέλοντας να βάλουμε λίγο νεύρο στην παρουσίαση των τοποθετήσεων.
Ο Κ.Μητσοτάκης, πρώην Πρωθυπουργός, Επίτιμος Αρχηγός Νέας Δημοκρατίας, από τον οποίο ποτέ δεν έλειψε το θράσος, ιδιαίτερα όταν απαιτεί κατάργηση εργατικών δικαιωμάτων, δείλιασε και δεν συμμετείχε στην Ημερίδα. Οι αποκαλύψεις σχετικά με τη μυστική διπλωματία μεταξύ της πρώην υπ.Εξωτερικών Ντ.Μπακογιάννη και τον ομόλογο της από την ΠΓΔΜ, τον ώθησαν να στείλει επιστολή στους διοργανωτές υποστηρίζοντας ότι «λόγω της πολιτικής συγκυρίας δε θέλει να εκφραστεί, κάτι που δεσμεύτηκε να κάνει αργότερα»!!!
Αντί αυτού, την έναρξη της συζήτησης έκανε ο Π.Ρουμελιώτης, Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου, Πρόεδρος Δ.Σ. και Διευθυντής Ι.ΔΙ.Σ.
Κινούμενος στο ίδιο μήκος κύματος με τους περισσότερους ομιλητές, διαπίστωσε και αυτός ένα φόβο, έναν προβληματισμό λόγω της κρισιμότητας της δημοσιονομικής οικονομικής κατάστασης της χώρας, με επιπτώσεις στην Στρατιωτική της Ισχύ και την Αξιοπιστία της σε ΝΑΤΟ-Ε.Ε. «Και στο παρελθόν είχαμε τα ίδια, όπου η σχέση στρατιωτικής και οικονομικής ισχύος εκφράστηκε με έντονο τρόπο, αλλά το ξεπεράσαμε». Σήμερα υπάρχουν επιπλέον πλεονεκτήματα (συμμετοχή σε ΟΝΕ-ΕΥΡΩ, αλληλεξάρτηση ελληνοτουρκικών διαφορών από ενταξιακή πορεία Τουρκίας).
Αναλογιζόμενος την στάση της Τουρκίας έθεσε το ερώτημα «ποια τα αποτελέσματα της ενθάρρυνσης της ενταξιακής πορείας της τελευταίας; Μήπως να αναθεωρήσουμε την ελληνική στάση;»
Διαπίστωσε ότι περιφερειακά υπάρχουν άμεσα ευνοϊκοί συσχετισμοί, που μελλοντικά θα ανατραπούν. «Τι πρέπει να κάνει επομένως η Ελλάδα όσον αφορά τις Ένοπλες Δυνάμεις της και την οικονομία;»
Ο Γ.Αρσένης, πρώην υπουργός ΠΑΣΟΚ, Πρόεδρος ΙΝΕΡΠΟΣΤ, επισήμανε ότι η συγκυρία δεν είναι ευνοϊκή. Υπάρχει η ανάγκη μιας νέας Εθνικής Στρατηγικής, περιέγραψε τις παραμέτρους της (ανάγκη ευελιξίας, νέες παράμετροι, να αποφύγουμε λάθη παρελθόντος, να στηριχθούμε στο γεγονός ότι η Ελλάδα μαζί με την Κύπρο ανήκουν στην Ε.Ε.-ΟΝΕ-Ζώνη ΕΥΡΩ). Βεβαίως όλα τα Εθνικά Ζητήματα ΕΙΝΑΙ ΑΝΟΙΚΤΆ (Σκοπιανό-Κυπριακό-Τουρκική επιθετικότητα σε Αιγαίο-Θράκη).
Διαπίστωσε Υποχώρηση-Διολίσθηση (υπάρχει Βαθμιαία Διολίσθηση χωρίς επίσημη αλλαγή θέσης και μετάθεση στο χρόνο, ενώ η κάθε λύση δίνεται από τον συσχετισμό δύναμης) στην εξωτερική πολιτική γιατί «δε βάλαμε κυρώσεις σε ένταξη Τουρκίας σε Ε.Ε.».Δήλωσε προβληματισμένος για την υποστήριξη στην ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε., διαβλέποντας μια υπεροψία στην κυβέρνηση Ερντογάν.
Εντόπισε διαφορά μεταξύ Κομμάτων – Πολιτών ως προς τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής (π.χ. στάση απέναντι σε σχέδιο Ανάν) και άσκησε κριτική στη διακυβέρνηση Σημίτη-Γ.Παπανδρέου, οι οποίοι οδήγησαν τη χώρα σε εκλογές (2004) ενώ η επίσημη πολιτική είχε διαμορφωθεί, αδιαφορώντας για τη γνώμη των πολιτών.
Διερευνώντας τους όρους μιας νέας Εθνικής Στρατηγικής, τόνισε: «Επίσημο πρόταγμα της εξωτερικής πολιτικής είναι οι όροι της εσωτερικής πολιτικής. Η Οικονομία-Διπλωματία-Στρατιωτικά μέσα είναι οι όροι άσκησης της εξωτερικής πολιτικής».
Θεώρησε ότι για την Ελλάδα ανοίγεται μια ευκαιρία στοχεύοντας τις Αγορές των Βαλκανίων-Μαύρης Θάλασσας, επιδιώκοντας τη μετατροπή της χώρας σε Διαμετακομιστικό κέντρο, κέντρο Ερευνάς-Τεχνολογίας και Εκπαίδευσης-Κατάρτισης, παροχής υπηρεσιών (νοσηλευτικών).
Στάθμισε ως Απειλή τον Τουρκικό Επεκτατισμό, μια διαχρονική απειλή που επιδιώκει να εξαφανίσει την ελληνική πολιτική οντότητα στην Κύπρο, τη Διχοτόμηση Αιγαίου-Δυτικής Θράκης.
Τι πρέπει να κάνει η Ελλάδα; Να τους Αποτρέψει. Πως;
1. Με αίσθημα αυτοπεποίθησης και εθνικού προορισμού.
2. Οικονομική Ανόρθωση (με αναπτυξιακή πολιτική και συσπείρωση των παραγωγικών δυνάμεων)
3. Αποτελεσματική-Αποτρεπτική Δύναμη (Πραγματικός Ενιαίος Αμυντικός Χώρος μεταξύ Θράκης-Αιγαίου-Κύπρου και Στρατιωτική Ισορροπία διαμέσου εξοπλισμών και ευρύτερων συμμαχιών στην περιοχή).
4. Χρησιμοποίηση των ΝΑΤΟ-Ε.Ε. για την προβολή των εθνικών διεκδικήσεων. Ανάγκη πολυεπίπεδης διπλωματίας (και με Ρωσία-Γαλλία-Αυστρία κλπ), διαμορφώνοντας ένα δίκτυο διπλωματικής-στρατιωτικής-οικονομικής συνεργασίας.
Τέλος, αίσθηση προκάλεσε η διαφοροποίηση του σε σχέση με την τοποθέτηση του Αντιπροέδρου της κυβέρνησης Θ.Πάγκαλου, αλλά και τη δια του Δ.Δρούτσα επίσημη Επιθετική Εξωτερική Πολιτική, καθώς εκτίμησε ότι δεν υπάρχουν σήμερα οι όροι για την επίλυση των λεγόμενων εθνικών θεμάτων, απαιτώντας μια Αμυντική Εξωτερική Πολιτική!!!
Ο Ν.Κωνσταντόπουλος, πρώην πρόεδρος ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ, έθεσε ερωτήματα για το σύγχρονο κόσμο, τους ανταγωνισμούς και τη θέση της Ελλάδας. Ασκώντας κριτική στο Γ.Αρσένη καταλογίζοντας του ιδεολογικοπολιτική διαχείριση της ιστορίας, διαπίστωσε χρόνια στρέβλωση καθώς η εξωτερική πολιτική ήταν ατζέντα της εσωτερικής, όπου τα δίκαια αιτήματα δεν επιλύονταν εντός ΟΗΕ-ΝΑΤΟ-Ε.Ε., ενώ χάθηκαν τα στρατηγικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας σε Βαλκάνια-Μαύρη Θάλασσα-Μ.Ανατολή.
Εκτίμηση ως παράλογες τις αμυντικές δαπάνες και αποτυχημένα τα μέχρι τώρα δόγματα.
Ενστερνίστηκε και αυτός τη ρήση Γ.Παπανδρέου «η Απειλή Οικονομικής Κατάρρευσης είναι Απειλή εναντίον της Εθνικής Κυριαρχίας»!
Τόνισε την ανάγκη Συναινετικής Εξωτερικής Πολιτικής διαπιστώνοντας ότι η Δομή του Υπουργείου Εξωτερικών και της Επιτροπής Εξωτερικών-Άμυνας της Βουλής είναι όργανα παραγωγής κομματικής πολιτικής.
Βλέποντας τα ζητήματα από μια ευρύτερη οπτική μίλησε για την έλλειψη δημοκρατικής νομιμοποίησης των υπερεθνικών μορφωμάτων (Ε.Ε.), την απουσία αξιοπιστίας των Διεθνών Οργανισμών (ΟΗΕ-ΝΑΤΟ) και την ανατροπή των αξιών του Ευρωπαϊκού πολιτισμού. Ουσιαστικά συντελέστηκε μια ευρύτερη κατάρρευση: Υπαρκτού Σοσιαλισμού, Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας, Νεοφιλελευθερισμού, χωρίς να διατυπώνεται εναλλακτική πρόταση!
Ήδη διαμορφώνεται ένα τρίγωνο στις διεθνείς σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ-Ε.Ε.-Ρωσίας, με την Ελλάδα να περιθωριοποιεί τον ευρωπαϊκό της προσανατολισμό και την Τουρκία να διατυπώνει όραμα Μεγάλης Περιφερειακής Δύναμης.
Ενισχύοντας την πολιτική ΠΑΣΟΚ, θεώρησε ως αδυναμία τα πολλά εθνικά μέτωπα και απαίτησε συναινετική πολιτική σε ένα κόσμο που η ηγεμονία των ΗΠΑ αποσταθεροποιείται λόγω οικονομικής κρίσης και ενισχύονται οι Ε.Ε.-Κίνα-Ρωσία.
Στην Ε.Ε. καταλόγισε λειτουργία ενός ανελαστικού γραφειοκρατικού μοντέλου και άσκησε κριτική στο ΣΥΜΦΩΝΟ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ, που όλοι εξάλλου Παραβιάζουν!
Πρότεινε δημιουργία νέων δομών για το Παγκόσμιο Σύστημα Ασφάλειας, Δημοκρατικούς Υπερεθνικούς Θεσμούς με ρόλο στα μικρά κράτη.
Για το ελληνικό πολιτικό σύστημα, τοποθετούμενος, μίλησε για Αδιέξοδο, αρνούμενος την προσχώρηση των Μικρών στα κομματικά σχέδια των Μεγάλων. Πρωταρχική σημασία έδωσε στα ζητήματα της Μετανάστευσης-Περιβάλλοντος-Κοινωνικών Ανισοτήτων και μίλησε για Ασφάλεια-Ειρήνη-Ανάπτυξη για όλους με Ανθρώπινο Πρόσωπο.
Ο Ν.Βουλέλης, Διευθυντής Σύνταξης Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων-Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων, τόνισε το παράδοξο «τα εθνικά θέματα να προηγούνται από άποψη ενδιαφέροντος, αλλά ελάχιστα να απασχολούν προεκλογικά», διαπιστώνοντας τις διαφορετικές τοποθετήσεις των κομμάτων πριν και μετά τις εκλογές.
Ουσιαστικά υπάρχει μια υποκατάσταση «της λαϊκής κυριαρχίας» από τα ΜΜΕ που βαυκαλίζονται ως αυθεντικοί εκφραστές, που διαμορφώνουν την κοινή γνώμη. Καταλήγουμε σε ένα επικοινωνιακό χειρισμό των Εθνικών Θεσφάτων χωρίς θέσεις, πρόγραμμα. Κυριαρχεί ο Αντιδυτικισμός-Αντιαμερικανισμός-Αντιευρωπαϊσμός με ισχυρή δόση Ξενοφοβίας-Ρατσισμού-Αντισημιτισμού, ενώ περισσεύουν οι καταγγελίες για Μειοδοσία (από την άκρα δεξιά έως την άκρα αριστερά).
Απαιτείται επομένως μια νέα εξωτερική πολιτική, ευέλικτη, χωρίς στερεότυπα και δόγματα, όχι για εσωτερική κατανάλωση. Απαλλαγμένη από τη συντηρητική-φοβική σχέση με τους γείτονες, ενάντια στην στασιμότητα, με πρωτοβουλίες: στα Βαλκάνια που είναι ο προνομιακός μας χώρος και πρέπει να εκμεταλλευτούμε την σχέση μας με την Ε.Ε., με την Κίνα, το Ισλάμ (που δεν είναι μόνο τρομοκρατία, αλλά παγκόσμιο φαινόμενο), στη Μέση Ανατολή.
Πρέπει να διαπραγματευτούμε, να εκλογικεύσουμε τις απειλές, να οικοδομήσουμε πολυεπίπεδες συμμαχίες με αμοιβαία οφέλη.
Την σκυτάλη από το Γ.Αρσένη, εκπρόσωπο του πατριωτικού ΠΑΣΟΚ πήρε ο Στ.Λυγερός, δημοσιογράφος της εφημερίδας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ, εκφραστής πιο ακραίων πατριωτικών αντιλήψεων.
Τεκμηρίωσε γιατί κατά τη γνώμη του η Ελλάδα αντιμετωπίζει απειλή από την Τουρκία που προβάλει μια πλούσια αναθεωρητική διάθεση, ανεξάρτητα τη διαφοροποιημένη πολιτική που ακολούθησαν οι ελληνικές κυβερνήσεις (Καραμανλής-διάλογος, Α.Παπανδρέου-πολιτική ανάσχεσης και διαλόγου, Μητσοτάκης-υποχωρήσεις για να βρεθεί λύση, Σημίτης-εξάλειψη ελληνικού εθνικισμού για να εγκαταλειφτεί και ο αντίστοιχος τουρκικός).
Από το 1999 και το Ελσίνκι, η ελληνική πλευρά πίστεψε ότι με το διάλογο και την υποστήριξη στην ευρωπαϊκή ένταξη της Τουρκίας «θα εξημερώσει το θηρίο». Στην ουσία χωρίς κανένα κέρδος για τα εθνικά ζητήματα η Τουρκία βαδίζει στην Ε.Ε. με τους δικούς της όρους, παραβιάζοντας επανειλημμένα συμφωνίες.
Στόχος πλέον πρέπει να είναι «να διασώσουμε ότι διασώζεται». Η χώρα χάνει έδαφος παντού (οικονομία-εθνικά) και υπεύθυνοι είναι η «ίδια φάρα που ευθύνεται για τη Διαπλοκή, Διαφθορά κλπ». Η ελληνική πολιτική ελίτ παρουσιάζεται ηττοπαθής εκτιμώντας ότι «η Τουρκία είναι μια μεγάλη χώρα που ενισχύεται διαρκώς και εμείς δε μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα».
Εκτίμησε ότι υπάρχει «Εθνική Στρατηγική» και αυτή είναι η ενίσχυση της τουρκικής υποψηφιότητας για ένταξη στην Ε.Ε. Μια στρατηγική που αν επιτευχθεί κρύβει τεράστιους κινδύνους, αφού όχι μόνο η Τουρκία λόγω πληθυσμιακού μεγέθους θα συμπεριληφθεί στα ισχυρά ευρωπαϊκά κράτη, αλλά Τούρκοι θα μπορούν να εγκατασταθούν στα νησιά του Αιγαίου και τη Θράκη θέτοντας μακροπρόθεσμα ζήτημα αποσκίρτησης εδαφών.
Η Τουρκία μέσω του Νεοοθωμανικού Δόγματος παρουσιάζεται πιο επιθετική έναντι Ελλάδας-Κύπρου που πρέπει άμεσα να αναθεωρήσουν το μονοδιάστατο προσανατολισμό τους στις ΗΠΑ, να στραφούν σε Κίνα-Ρωσία κλπ, διατυπώνοντας έναν νέο φιλοευρωπαϊσμό, μιας Ευρώπης που δε θα είναι ουρά των Βρετανών.
Ο Π.Παπακωνσταντίνου, δημοσιογράφος της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ, εξέφρασε μια περισσότερο φιλοευρωπαϊκή αντίληψη, εμφανιζόμενος ταυτόχρονα υπέρμαχος του έθνους-κράτους.
Τοποθετούμενος στο ερώτημα με «ποια εξωτερική πολιτική», περιέγραψε τις ανατροπές του παγκόσμιου συστήματος. Διαπίστωσε τέλος του κόσμου που προέκυψε το 1989, της μόνης Υπερδύναμης (η μονοκρατορία των ΗΠΑ 1989-2009, με την αυτοκρατορική υπερεπέκταση καταρρέει μετά το φιάσκο του Ιράκ-Κατρίνα-Καυκάσου και το σοκ της Γουόλ Στριτ φέρνει στην εξουσία τον Ομπάμα) και της Υπεραγοράς. Η σημερινή αλόγιστη υποτίμηση των ΗΠΑ δεν λογαριάζει την επιθετικότητα του Ομπάμα έναντι της Λατινικής Αμερικής, Πακιστάν, Αφγανιστάν, ενός Ομπάμα που συνεχίζει την πολιτική Μπους με άλλα μέσα.
Σημαντική εξέλιξη εξάλλου η οικονομική πίεση που ασκεί η Κίνα στις ΗΠΑ, ενώ η παγκόσμια οικονομία καθορίζεται από τις ΗΠΑ-Ε.Ε.-Κίνα-Ιαπωνία κλπ. Η Ε.Ε. παρουσιάζει μια αέναη διεύρυνση χωρίς ταυτότητα και ανάπτυξη χωρίς κοινωνική συνοχή.
Η οικονομική κρίση αποτελεί βάση για μια νέα Ευρώπη, την ώρα που το ΝΑΤΟ δεν έχει λόγο ύπαρξης εκεί. Υπάρχει επομένως ανάγκη χειραφέτησης της Ε.Ε. από τις ΗΠΑ, μια Ευρώπη που παρουσιάζει πολλές ταχύτητες.
Η πρόταση του για την εξωτερική πολιτική είναι ότι η «Ελλάδα πρέπει να πιέζει για χειραφέτηση της Ε.Ε. και όχι να περιμένει στήριξη στα εθνικά θέματα από ΗΠΑ-Βρετανία».
Παράλληλα διαπιστώνει μια επιστροφή των Εθνών. Γαλλία-Γερμανία-Ρωσία ενδυναμώνονται και χαράζουν περιφερειακές ενοποιήσεις. Ο νέος κόσμος είναι πολυπολικός και είναι ανάγκη να διδαχτούμε από Τουρκία.
Η Νεοταξική μας Ελίτ πρέπει να διαβάσει την άρνηση της Τουρκίας απέναντι στις ΗΠΑ στον πόλεμο του Ιράκ (2003), τη διαμαρτυρία της Τουρκίας απέναντι στο Ισραήλ για τη σφαγή στη Γάζα (2008).
Συμπέρανε ότι «η Δεδομένη Ελλάδα δεν Επιβραβεύεται».
Τέλος, απαντώντας στο Ν.Βουλέλη προσδιόρισε ότι Αντιαμερικανισμός πρέπει να είναι φορτισμένος με περιεχόμενο υπέρ της Ε.Ε. και υπέρ του Έθνους!
ΠΡΩΪΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
Η Πρωινή Συνεδρία περιελάμβανε χαιρετισμούς του Π.Ρουμελιώτη (Προέδρου Δ.Σ. και Διευθυντή ΙΔΙΣ) που χαρακτήρισε την Ελλάδα μεσαία περιφερειακή δύναμη και ακολούθως των Θ.Πάγκαλου και Σ.Κουβέλη.
Ο Θ.Πάγκαλος, ως Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, αφού ονομάτισε τα Εθνικά Θέματα (Κυπριακό, Μακεδονία, Αιγαίο) ξεκαθάρισε ότι πρέπει να τα κλείσουμε!
Είπε ότι δεν υπάρχουν εθνικά θέματα, αλλά Εθνικά Συμφέροντα και συσχέτισε τη Διπλωματία με την Οικονομία: « Δεν μπορούμε να κάνουμε σοβαρή εξωτερική πολιτική και να είμαστε οι Τρακαδόροι της Ευρώπης».
Αφού άσκησε κριτική στην νεολαία (που την κανακεύουμε και της συγχωρούμε τα πάντα) έχοντας στο στόχαστρο του το Πανεπιστημιακό Άσυλο και την Εξέγερση του Δεκέμβρη, τοποθετήθηκε σχετικά με τη διεθνή θέση της χώρας. Βασικό ζήτημα σήμερα παγκόσμια είναι η ενέργεια-πετρέλαιο. Η Ελλάδα δεν παίζει αποφασιστικό ρόλο σε αυτό τον τομέα όπως η Τουρκία.
Για αυτό πρέπει να αναδείξει άλλα ζητήματα και συγκεκριμένα την Προστασία του Περιβάλλοντος, όπου απαιτούνται αλλαγές συμπεριφοράς-νοοτροπίας-παιδείας.
«Δεν ωφελεί η Εθνική φλυαρία και Αρλούμπα»!
Χωρίς να επιδιώκει να κρύψει το βασικό στόχο της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, επανήλθε στο ζήτημα της οικονομίας λέγοντας ότι «Όρος για μια αποτελεσματική εξωτερική πολιτική, αλλά και όρος Επιβίωσης είναι η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗ».
Μιλώντας για τις Ένοπλες Δυνάμεις εκτίμησε ότι δε μπορεί να γίνει πόλεμος μεταξύ δευτερευουσών κρατών, χωρίς όμως να αποκλείει το θερμό επεισόδιο. Άρα υπάρχει ανάγκη ισχυρού Πολεμικού Ναυτικού-Αεροπορίας για Αποτροπή!
Δεν χρειάζεται η Διαιώνιση των τεράστιων Πολεμικών Δαπανών (με όπλα που απαξιώνονται γοργά και απαιτούν αντικατάσταση).
Απαιτείται ένταση του Διπλωματικού Μετώπου για διασφάλιση Εθνικής Κυριαρχίας.
Ο Σ.Κουβέλης, ως Υφυπουργός Εξωτερικών, περιέγραψε την ανάγκη προσαρμογής στον πολυπολικό κόσμο.
Τα Δυτικά Βαλκάνια είναι η γειτονιά μας, προσφέρονται για να ασκήσουμε εξωτερική πολιτική αφού η Ελλάδα παρουσιάζεται ως δύναμη ανάπτυξης και ειρήνης.
Συμφέρον μας είναι να δοθεί λύση με την ΠΓΔΜ και να συνεργαστούμε.
Επίσης πρέπει να στοχεύσουμε στη Μαύρη Θάλασσα και τον Καύκασο και να εκμεταλλευτούμε την προεδρία του 2010 του ΟΑΣΕ, ώστε «να βάλουμε πόδι στην περιοχή»!
Στην Ανατολική Μεσόγειο διακυβεύονται ελληνικά συμφέροντα και είναι θετικό να συνυπάρξουν στο πλαίσιο μιας Μεσογειακής Ένωσης, που φυσικά πρέπει να υπολογίσουμε τον ανταγωνισμό Γαλλίας-Ισπανίας-Ιταλίας και την αντίθεση Κύπρου-Τουρκίας, όπου η Ελλάδα σημειώνει αιμορραγία δυνάμεων!
Αντιμετωπίζοντας νέες προκλήσεις και πιο συγκεκριμένα την οικονομική κρίση πρέπει να προσέξουμε:
1. την Οικονομική Διπλωματία π.χ. Ανάγκη σχεδιασμού, τι θα κάνουμε με τον Αγροτικό τομέα, την Ενέργεια (να στοχεύσουμε στην κίνηση-ροή ενέργειας και όχι στους αγωγούς), να διαπραγματευτούμε με την Ρωσία εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων (κατασκευαστικές-μελετητικές εταιρίες κλπ), προϊόντα ποιότητας και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
2. Αναπτυξιακή Βοήθεια και Συνεργασία, ως εργαλείο άσκησης πολιτικής, εγκατάστασης οικονομικών-πολιτικών δικτύων, επιλέγοντας που θέλουμε να είμαστε παρόντες.
Να υπολογίσουμε την σχέση Κράτους-ΜΚΟ από την άποψη της αποτελεσματικότητας.
3. Ανθρωπιστική Βοήθεια ως χώρος και δρόμος οικονομικής συνεργασίας.
4. Απόδημοι Έλληνες, οι οποίοι πρέπει να αξιοποιηθούν
5. Πράσινη Διπλωματία, όπου η Κοπεγχάγη πρέπει να είναι εφαλτήριο παγκόσμιου ρόλου για την Ελλάδα. Πρέπει να πάρουμε πρωτοβουλίες σε περιοχές που μας ενδιαφέρουν και θα πληγούν οικολογικά.
Τέλος απεύθυνε κάλεσμα σε νεολαία που πρέπει να διαδραματίσει πρωτεύοντα ρόλο.
ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ
Ο Χάρης Παπασωτηρίου, καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου, τοποθετήθηκε σχετικά με τον παγκόσμιο καταμερισμό ισχύος.
Εντόπισε αναβάθμιση της Κίνας (έως το 2010 θα είναι 2η οικονομική δύναμη), την οποία ακολουθεί η Ινδία, ενώ σήμερα ΗΠΑ-Ε.Ε. έχουν το 55% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Υπάρχει μεταφορά του Κέντρου Βάρους, άρα και των Συγκρούσεων στον Ειρηνικό Ωκεανό και δείγμα αυτού είναι οι οικονομικές-εμπορικές σχέσεις των ΗΠΑ με την περιοχή.
Η Ελλάδα έχει ευρωπαϊκό προσανατολισμό, αλλά και συμμαχία με ΗΠΑ-ΝΑΤΟ. Αν η Ε.Ε. ισχυροποιηθεί, η Ελλάδα πρέπει να συμμετέχει πιο ενεργά, αλλά η Ε.Ε. χωλαίνει σε τομείς υψηλής πολιτικής (δείγμα η επιλογή άσημου Προέδρου-Υπ.Εξωτερικών) και σαφώς προηγούνται αυτής τα εθνικά κράτη.
Υπάρχει ανάγκη συνεργασίας Ελλάδας και θαλασσοκράτειρας δύναμης (λόγω νησιών-εφοπλισμού) και είπε χαρακτηριστικά «καλές οι νέες ευκαιρίες αλλά θα είναι πάντα κεντρική η σχέση με τις ΗΠΑ (και οι ΗΠΑ θεωρούν 1ο ελληνικό πρόβλημα το Μακεδονικό), οι οποίες αδυνατούν να αντιληφθούν την Ελλάδα ως στρατηγικό παίκτη).
Υπό το βάρος των εξελίξεων στον Ειρηνικό «είδε» και τις εξελίξεις στο Λιμάνι του Πειραιά, που ενώ δίνουν τη δυνατότητα αναβάθμισης της συνεργασίας με την Κίνα αντιμετωπίζονται με δυστοκία.
Τέλος, θέλοντας να επισημάνει την παγκόσμια αλληλεπίδραση πλέον είπε ότι η Ελλάδα συνέβαλε σε πτώση των διεθνών χρηματιστηρίων λόγω φόβου καταρρεύσεως της, άρα προκύπτει η ανάγκη εξυγίανσης της Οικονομίας.
Η Μαριλένα Κοππά, Επίκουρος καθηγήτρια Παντείου Πανεπιστημίου και Ευρωβουλευτής ΠΑΣΟΚ, μίλησε για την σχέση Ελλάδας-Ε.Ε.
Θεώρησε την ένταξη της Ελλάδας τη μεγαλύτερη μεταπολεμική επιτυχία, ενώ σήμερα η συμμετοχή στη ζώνη του ΕΥΡΩ-ΟΝΕ-σκληρό πυρήνα της Ε.Ε. λειτουργούν ως δίκτυ ασφαλείας. Επίσης, ήταν νίκη η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. και με άλυτο το εθνικό της πρόβλημα.
Συνδέοντας την ομιλία της με την οικονομική κατάσταση επεσήμανε ότι είναι στοίχημα η διατήρηση της Ελλάδας στον σκληρό πυρήνα.
Η συνθήκη της Λισαβόνας (παρά την όποια κριτική για συμβιβασμό σχετικά με Πρόεδρο-Υπ.Εξωτερικών, ζητήματα που ανέδειξαν σαφώς την ισχύ των εθνών-κρατών) δίνει ευκαιρία να προχωρήσει η συνεργασία, ενώ ήδη οι χώρες βγαίνουν από την Ύφεση και ξεπερνιέται η Ανασφάλεια των Χρηματοπιστωτικών αγορών.
Η Ελλάδα (λόγω ελλείμματος) αντιμετωπίζει με ιδιαίτερο τρόπο την κρίση και έχει πρόβλημα αξιοπιστίας. Έτσι λοιπόν πρέπει να ανοίξει η κουβέντα για το Ασφαλιστικό Σύστημα και να αλλάξει το Αναπτυξιακό της μοντέλο, αφού πλέον δεν υπάρχει η δυνατότητα διακύμανση της δραχμής.
Στις εξωτερικές σχέσεις της πρέπει να αντιμετωπίσει το Μακεδονικό (το οποίο επέφερε μεγάλο πολιτικό κόστος στις βαλκανικές της σχέσεις) διαμέσου ΟΗΕ και τα ζητήματα με την Τουρκία διαμέσου των ευρωτουρκικών σχέσεων.
Το πρόβλημα με την ΠΓΔΜ αποτελεί εμπόδιο των ελληνικών βλέψεων στα Βαλκάνια, ενώ η Ε.Ε. σε όλα τα κείμενα της δε θεωρεί την διμερή αντίθεση εμπόδιο στην ένταξη της ΠΓΔΜ στην Ε.Ε.
Η λύση που προτείνει, (είναι αυτή που συμφωνούν όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα εκτός ΛΑΟΣ) «Σύνθετη Ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό», κάτι που δέχεται το Συμβούλιο της Ευρώπης ζητώντας από την ισπανική προεδρία επανεξέταση.
Το ζήτημα με την Τουρκία είναι πιο σύνθετο καθώς πίσω από την ελληνοτουρκική διαφορά κρύβεται η άρνηση εισόδου στην Ε.Ε. της Τουρκίας και από άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις. Αφού έκανε μια σύντομη περιδιολόγηση των τελευταίων διαβουλεύσεων μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας-Ε.Ε. κατέληξε ότι είναι επιτυχία η μετατροπή των ελληνοτουρκικών διαφορών σε τουρκοευρωπαϊκές μετά το Ελσίνκι.
Η ένταξη της Τουρκιάς θέτει ζήτημα φυσιογνωμίας της Ε.Ε. και η πρόταση ειδικής σχέσης έχει ανοικτό ορίζοντα.
Σήμερα όμως Ελλάδα-Κύπρος παρουσιάζονται ένθερμοι υποστηρικτές της Τουρκίας, κερδίζοντας ότι θα πρέπει να υλοποιηθούν συγκεκριμένα κριτήρια (π.χ. κριτήριο ασφάλειας κλπ).
Στην τελευταία Σύνοδο της Ε.Ε., η Τουρκία αγνόησε το Πρωτόκολλο της Άγκυρας (μη αναγνωρίζοντας την Κυπριακή Δημοκρατία), με αποτέλεσμα να παγώσουν (8) διαπραγματευτικά κεφάλαια και η Ε.Ε. να προβεί σε σκληρό κάλεσμα.
Από την άλλη μεριά αλλάζει ο γεωστρατηγικός ρόλος της Τουρκίας, αυξάνει η διαπραγματευτική της δυνατότητα και σε μια σειρά προβλημάτων παρουσιάζεται ως μέρος της λύσης του προβλήματος (Καύκασος, Ιράν, Συρία).
Χαράζοντας μια γραμμή διπλωματικής άμυνας έναντι της Τουρκιάς είπε «να πουλήσουμε ακριβά την Εδική Σχέση Ε.Ε.-Τουρκίας).
Τέλος επεσήμανε ότι χρειάζεται Εθνική Συστράτευση, αναβάθμιση της Αξιοπιστίας της Οικονομίας, άρα και του Κύρους της χώρας.
Ο Κωνσταντίνος Φίλης, Συντονιστής Κέντρου Ρωσίας, Ευρασίας και Νοτιοανατολικής Ευρώπης, ΙΔΙΣ, τοποθετήθηκε για την σχέση Ελλάδας-Ευρασίας και πιο συγκεκριμένα για την Αναπτυξιακή Διπλωματία ιδιαίτερα σε σχέση με τις Ελλάδα-Τουρκία-Ρωσία.
Η Ρωσία έλεγξε τους αγωγούς της ΕΣΣΔ και εξασφάλισε έλεγχο σε πρόσβαση και ποσότητες μετά Σοβιετικών Δημοκρατιών. Ελέγχει νέους δρόμους και ικανοποιεί σημαντικό τμήμα των ευρωπαϊκών αναγκών, όταν η Ε.Ε. μετρά μείωση αποθεμάτων Βόρειας Θάλασσας. Ταυτόχρονα καταγράφεται είσοδος ενεργειακή ενός άλλου ανταγωνιστή, της Κίνας στην Αφρική.
Η εξάρτηση όμως δεν είναι μονόπλευρη αφού «η Ευρώπη πληρώνει καλά». Το 65% των εσόδων της ρωσικής εταιρείας πετρελαίου προέρχεται από την Ευρώπη. Παράλληλα, η Ε.Ε. προωθεί τον αγωγό NABUCCO, αλλά υπάρχουν τα εξής προβλήματα: ποιοι θα είναι οι προμηθευτές, ενώ η γαλλική TOTAL δεν συμμετέχει αν δε μπει στους συνεργάτες και το Ιράν.
Η ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε αλληλοδιαπλέκεται με το ζήτημα της ενέργειας αφού αν δε, μπει μπορεί να απειλήσει σε θέματα ενέργειας.
Η Τουρκία ακολουθεί αυτόνομη ενεργειακή πολιτική (διαπραγματεύεται με όλους, ακόμη και με Ιράν). Άρα σφίγγει η θηλεία για την Ε.Ε., αφού δε μπορεί να διαπραγματευτεί απευθείας με πηγές ενέργειας καθώς μεσολαβεί Ρωσία-Τουρκία.
Την ίδια στιγμή που ο Ερντογάν επιδιώκει είσοδο στον NABUCCO και προβάλλει τον έλεγχο των Στενών του Βοσπόρου, η Ε.Ε. ζητά εναλλακτικές διαδρομές και έτσι διαγράφονται ευκαιρίες για την Ελλάδα, που όμως παρουσιάζει έλλειψη αξιοπιστίας.
Η Ελλάδα παρακολούθησε τις πρωτοβουλίες των γειτόνων (Βουλγαρία), την στροφή της Ρωσίας σε Τουρκία, είναι σε αδύνατη διπλωματική θέση, χωρίς να διευρύνει τους προμηθευτές και συνεργάτες της.
Μέχρι σήμερα, ΤΟΝΙΖΩ ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ, η Ελλάδα δεν παράγει ενέργεια. Άρα πρέπει χωρίς στερεότυπα να χαράξει πολιτική:
1. Εξασφάλιση ενεργειακής επάρκειας και ασφάλειας.
2. Υποδομές-κόμβους διάθεσης και όχι σημείο μεταφοράς.
3. Σεβασμό και όχι υποτέλεια σε ΗΠΑ-Ε.Ε.
4. Ενδυνάμωση διαπραγμάτευσης πέρα από ενέργεια.
5. Απευθείας διαπραγμάτευση με χώρες κατόχους πηγών ενέργειας π.χ. υδρογονάνθρακα όπως το Ιράν.
Απαιτούνται ευρύτερες συνεργασίες εντός Ε.Ε. και στροφή στο φυσικό αέριο.
Προβάλλει η ανάγκη για μια κοινή ενεργειακή στρατηγική στην Νοτιοανατολική Ευρώπη, όπου επαναλαμβάνω, η Ελλάδα θα είναι κόμβος διάθεσης και όχι σημείο μεταφοράς. Τέλος, χρειάζεται επένδυση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Ο Σωτήρης Ρούσσος, Αναπληρωτής καθηγητής Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Συντονιστής Κέντρου Μεσογειακών και Μεσανατολικών Σπουδών ΙΔΙΣ, αναφέρθηκε στη σχέση Ελλάδας-Μέσης Ανατολής.
Εκτίμησε αρχικά για την περιοχή ότι χαρακτηρίζεται ως «Μετέωρο Βήμα ή Χάνοντας Ισχύ», καθώς η Ανατολική Μεσόγειος χάνει γεωστρατηγικά, ενώ ο Ινδικός Ωκεανός αποτελεί πλέον τον χώρο που διέρχεται το 70% του πετρελαίου, το 50% του παγκόσμιου εμπορίου, το 90% του θαλάσσιου εμπορίου. (Εξελίξεις που δεν μπορούμε να δούμε χωρίς να τις συσχετίσουμε με τα γεγονότα στην Σομαλία και την τεράστια ιμπεριαλιστική επέμβαση ναυτικών και χερσαίων δυνάμεων του ΝΑΤΟ-ΕΥΡΩΣΤΡΑΤΟΥ και με την συμμετοχή των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Επίσης, δεν είναι άσχετες καθόλου οι εξελίξεις στο Λιμάνι του Πειραιά, με την εύνοια της κυβέρνησης απέναντι στους εργαζόμενους, παραγκωνίζοντας και το τελευταίο εμπόδιο της μετατροπή του σε πύλη εισόδου των προϊόντων της Ανατολής προς τον Ατλαντικό-Ευρώπη)
Για τον ομιλητή πλέον έχουμε τη νέα Κεντρική Σκηνή στο χώρο της ευρύτερης Μεγάλης Μεσοποταμίας, που εξαπλώνεται από τον Καύκασο έως τα Στενά του Ορμούζ (πόσο άσχετες είναι με την αναβάθμιση της περιοχής, οι τελευταίες εξελίξεις στην Υεμένη;).
Πλέον προβάλλει το Μετριοπαθές Ισλάμ, ενώ το Ριζοσπαστικό (Αλ Κάϊντα) περιορίζεται. Δεν υπάρχει καμιά μεγάλη Αραβική δύναμη στην περιοχή καθώς Αίγυπτος και Σαουδική Αραβία πληρώνουν τις συνέπειες της συναίνεσης τους όσον αφορά τις επεμβάσεις της Δύσης στο Ιράκ. Ως ισχυρές δυνάμεις προβάλλουν πλέον Τουρκία-Ιράν.
Στην Παλαιστίνη αποχαιρετούμε την Λύση των Δύο Κρατών εξαιτίας της αποκοπής της Γάζας, του Εποικισμού και της πληθυσμιακής εξισορρόπησης.
Ποια πρέπει να είναι η στάση της Ελλάδας; Αρχικά ας εξετάσουμε τι δεν πρέπει να είναι: να μην είμαστε αντανακλαστικό Τουρκία, η οποία είναι μεσανατολική χώρα και μέρος του προβλήματος.
Οι σύμμαχοι μας να πειστούν ότι δρούμε εντός Ε.Ε.-ΝΑΤΟ, αλλά μιλάμε και αυτοτελώς με Συρία-Ιράν κλπ. Να αναλάβουμε συμπληρωματικό ρόλο όπως αυτός του ΟΑΣΕ απέναντι σε Συρία-Λιβύη και να στοχεύσουμε στο να «τραβήξουμε» την Συρία από το Ιράν.
Πρέπει να θέσουμε ως κεντρικό ζήτημα το Περιβάλλον, να λάβουμε διεθνείς πρωτοβουλίες, αντίστοιχες των συνομιλιών Ισραήλ-Παλαιστίνης με συμμετοχή Κρανιδιώτη.
Επίσης πρέπει στο κεντρικό ζήτημα της Ευρωμεσογειακής Συνεργασίας να δείξουμε Συνέχεια και Συνέπεια.
Τέλος, τόνισε την ανάγκη Συνεργασίας Ελλάδας-Ισραήλ, σε ζητήματα ασφάλειας, διεκδικώντας την επιρροή του εβραϊκού παράγοντα στις ΗΠΑ.
Ο Κυριάκος Ροδουσάκης, Πρέσβης ε.τ. μίλησε για τη σχέση Ελλάδας-Τουρκιάς-Κύπρου.
Καταρχήν αναφέρθηκε στην ανάγκη διπλωματικής χρησιμοποίησης των ακαδημαϊκών, όπου ανάλογη πρωτοβουλία είχε λάβει τη δεκαετία του ‘80 ο Καψής, καλώντας τους καθηγητές σε ενημέρωση και διοργανώνοντας καμπάνια στα ξένα ΑΕΙ. Επίσης χρειάζεται συνεργασία και με τους βαλκάνιους πανεπιστημιακούς.
Χαρακτήρισε την σχέση των τριών κρατών ως το τρίγωνο της τρικυμίας, όπου η ένταξη της Ελλάδας-Κύπρου στην Ε.Ε. τους έδωσε πόντους, αλλά συνολικά κρίνοντας τα πράγματα, το τελικό ισοζύγιο είναι υπέρ Τουρκίας. Αφού έκανε μια ιστορική περιδιολόγηση, συσχετίζοντας τις εξελίξεις στην περιοχή με τις ανάγκες ανάσχεσης της ΕΣΣΔ, κατέληξε ότι η Τουρκία είναι μια αναθεωρητική δύναμη, κυρίως από το 1977.
Η στάση της Τουρκίας απέναντι στην εισβολή ΗΠΑ στο Ιράκ (2003) τραυμάτισε τις σχέσεις με Αμερική Μπους, αλλά την αναβάθμισαν στον Ισλαμικό-Αραβικό κόσμο. Η εκλογή Ομπάμα έφερε αλλαγή στις μεταξύ τους σχέσεις, όπου η Τουρκία παίζει ρόλο σε Αφγανιστάν-Ιράκ, της αναγνωρίζεται ρόλος περιφερειακής δύναμης.
Στοιχεία της αναβάθμισης της είναι η συμμετοχή της στο G20, ότι αποτελεί Μη Μόνιμο Μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, κράτησε σκληρή στάση απέναντι στην εκλογή του νέου Γ.Γραμματέα του ΝΑΤΟ. Προβάλλει απαιτήσεις ενάντια στις νατοϊκές ασκήσεις που περιλαμβάνουν ελληνικά νησιά, ενώ Τούρκος Διοικητής πήγε στο Νατοϊκό Στρατηγείο στη Λάρισα.
Από την άλλη μεριά απολαμβάνει την στήριξη της Ισλαμικής Συνδιάσκεψης, αλλά και του Δ.Ν.Τ. (δάνειο 30 δις δολ.) όταν απαιτηθεί, χωρίς τα μέτρα που επιβλήθηκαν σε Αργεντινή, Ρωσία κλπ.
Τελευταία κινείται με έναν άνεμο αισιοδοξίας, προχωρά σε συμφωνίες με τους γείτονες της στη λογική εξασφάλισης Μηδενικών Προβλημάτων με τους τελευταίους. Παίζει με τις τοπικές αντιθέσεις (Αρμενίας-Αρζεμπαιζάν, Ιράκ, Ιράν, Γεωργίας κλπ), ενώ στο ζήτημα των αγωγών παίζει κεντρικό ρόλο διαπραγματευόμενη σκληρότερα.
Οικονομικά παρουσιάζει μια αξιοπρόσεκτη δυναμική (3η χώρα σε ανάπτυξη, μέσα στις 10 αναδυόμενες αγορές, με ισχυρό τραπεζικό σύστημα σε εποχή κρίσης). Ζητά ένταξη αλά καρτ από την Ε.Ε. (απολαμβάνει τα προνόμια της Ε.Ε., αλλά δεν εκπληρώνει υποχρεώσεις), προβάλλει τεχνητά προβλήματα στην Ελλάδα (ζήτημα ύπαρξης τουρκικής μειονότητας στη Θράκη κλπ), προτείνει συμψηφισμούς (Χάλκη-Πατριάρχης αντί για Μουφτή Θράκης).
Ταυτόχρονα εντείνει τις παραβιάσεις, μένοντας αμετακίνητη στις διεκδικήσεις της (εναέριος χώρος, γκρίζες ζώνες, λαθρομετανάστες κλπ), αναπτύσσει τις Ένοπλες Δυνάμεις της και παρουσιάζεται ως μεγάλη στρατιωτική δύναμη σε Αιγαίο και Μαύρη Θάλασσα.
Παράλληλα, συγκλονίζεται από την εσωτερική αντίθεση Ισλάμ-Κεμαλιστών.
Η Κύπρος ορίζεται από την Τουρκική Κατοχή, την αυξητική παρουσία των Εποίκων και την οικονομική ανάπτυξη. Το επιχείρημα ότι η είσοδος της Κύπρου στην Ε.Ε. Θα βελτίωνε τη θέση της έναντι της Τουρκίας «δε βγαίνει», αφού δεν υπάρχουν ευρωπαϊκές κυρώσεις στην Τουρκία.
Η Ελλάδα πρέπει να επιδιώκει να σταθεροποιήσει τα κεκτημένα της Λωζάννης, να υποστηρίξει την εθνική της ακεραιότητας βασιζόμενη στον στρατό της και την Ε.Ε., να προχωρήσει σε άνοιγμα σε χώρες εντός και εκτός Ε.Ε., είτε του αγγλοσαξονικού είτε του γαλλογερμανικού μπλοκ.
Εκτίμησε ως θετική εξέλιξη τη συμφωνία για το λιμάνι του Πειραιά με την Κίνα, εντοπίζοντας αδυναμία στον αγωγό Μπουργκάς. Επεσήμανε ότι η Ελλάδα πρέπει να είναι χώρος διανομής ενέργειας ώστε να ευνοηθεί η ελληνική ναυτιλία.
Τέλος προειδοποίησε την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ότι πρέπει να τεθεί προσεκτικά το θέμα της Υφαλοκρηπίδας στη Χάγη, γιατί υπάρχει κίνδυνος ευθυκρισίας και εγκλωβισμού ελληνικών νησιών!
ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΠΟΛΥΜΕΡΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ
Την συζήτηση άνοιξε η Ειρήνη Χειλά, Αναπληρώτρια καθηγήτρια Παντείου Πανεπιστημίου, που έθεσε τα ερωτήματα: ποιος ο ρόλος των Διεθνών Θεσμών-Διεθνούς Δικαίου σήμερα, ποιος ο ρόλος της Ελλάδας;
Εκτίμησε ότι η Διεθνής Τάξη Πραγμάτων είναι διάδραση Οικονομίας-Πολιτικής-Πολιτισμών και υπάρχει ανάγκη συμμαχιών για την προώθηση του Εθνικού Συμφέροντος.
Εξαιτίας την αδυναμίας συμμετοχής του Ηλία Κουσκουβέλη, Πρύτανη Πανεπιστημίου Μακεδονίας, διαβάστηκε κείμενο του σχετικά με την σχέση Ελλάδας-ΝΑΤΟ.
Επεσήμανε ότι από το 1989 το ΝΑΤΟ ανέλαβε νέο ρόλο, περιλαμβάνοντας δράση κατά της τρομοκρατίας και εκτός των ορίων χώρου δράσης του ΝΑΤΟ. Κεντρικό ζήτημα γίνεται «η ασφάλεια», ενώ πλέον οι απειλές λογίζονται ως Οικουμενικές. Ταυτόχρονα καταγράφονται και οι πρώτες διαφωνίες π.χ. για το ρόλο του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν, ενώ διατυπώνεται η άποψη ότι τα ζητήματα της τρομοκρατίας-υπανάπτυξης-κλίματος απαιτούν λύσεις από πολυμερή διπλωματία.
Η Ελλάδα καλείται να δράσει εντός ενός Μονοπολικού συστήματος, εκμεταλλεύεται το ΝΑΤΟ όχι για λόγους ασφάλειας, αλλά για να αυξήσει το κύρος της και να διαπραγματευτεί καλύτερα π.χ. απέναντι στην ΠΓΔΜ. Εξάλλου, η εξωτερική ενδυνάμωση είναι λόγος συμμαχίας των μικρών κρατών που αντιμετωπίζουν δίλημμα αυτονομίας: πιέσεις και όρια επιρροής, εγκατάλειψη ή παγίδευσης εθνικών στόχων εντός πλαισίου διεθνών οργανισμών. Και όλα αυτά ενώ δεν υπάρχει καμιά εγγύηση πολεμικής βοήθειας από μεγάλες δυνάμεις και ταυτόχρονα ελλοχεύει ο κίνδυνος εμπλοκής στις αποφάσεις των Μεγάλων Δυνάμεων.
Στο Μονοπολικό κόσμο επομένως που χαράχθηκε από το 1989 το ΝΑΤΟ ασκεί παρεμβατικό ρόλο και μάλιστα σε παγκόσμια κλίμακα (χαρακτηριστικό παράδειγμα η ενεργοποίηση του άρθρου 5 του ΝΑΤΟ μετά την 11η Σεπτέμβρη).
Ασκούνται πλέον μεγαλύτερες πιέσεις στα μικρά κράτη, που δε διαμορφώνουν ατζέντα, αλλά προσπαθούν να τη χρησιμοποιήσουν φτιάχνοντας συμμαχίες με άλλες μικρές δυνάμεις. Περιορίζονται σε θέματα γειτονιάς τους και εξειδικεύονται σε διάφορα θέματα.
Τα ζητήματα που έχουν προκύψει σχετίζονται με: α) λόγους δράσης ΗΠΑ, β) ισορροπία μεταξύ ΗΠΑ-Ε.Ε., γ)φόβους εγκατάλειψης ή μεγαλύτερης εμπλοκής στο Αφγανιστάν, δ) σχέση ΗΠΑ-Ρωσίας, ε)υποστήριξη σε άλλους οργανισμούς.
Η είσοδος της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ ήταν μια απόδειξη ένταξης στη Δύση, την ενδυνάμωσε εξωτερικά (όχι φυσικά έναντι της Τουρκίας) και το 2007, απέδωσε ως συμμαχία στο Βουκουρέστι μέσω του ΒΕΤΟ (που δεν ήταν αυτονόητο) απέναντι στη ΠΓΔΜ.
Έπειτα το λόγο πήρε ο Σωτήρης Μουσούρης, τέως Επίκουρος Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ και ασχολήθηκε με την σχέση Ελλάδα-ΟΗΕ.
Είναι ένας Οργανισμός που χρησιμοποιεί η Ελλάδα για να ενδυναμώσει το ρόλο της, με μακρόχρονη συνεργασία (από το 1946 ζητά παρατηρητές λόγω Εμφυλίου), ενώ εξαιτίας του Κυπριακού μέχρι πρότινος είχε μονοθεματική προσέγγιση.
Αναφέρθηκε στο ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ζήτημα, όπου η Ελλάδα κατάφερε να μπει η ΠΓΔΜ στον ΟΗΕ χωρίς Σημαία και με προσωρινό όνομα και αναφέρθηκε στην ανάγκη για Εθνική Στρατηγική.
Επίσης και αυτός αναφέρθηκε στο θέμα της Εθνικής Κυριαρχίας συσχετίζοντας το με τις εξελίξεις στην Οικονομία, επαναλαμβάνοντας την προσέγγιση του Γ.Παπανδρέου.
Αναφέρθηκε στην ανάγκη πρωτοβουλιών και παρουσίασε το παράδειγμα της ελληνικής δράσης στο Αφγανιστάν που διακυβεύονται ελληνικά συμφέροντα, καθώς η έγκαιρη αναπτυξιακή και ανθρωπιστική βοήθεια «σου δίνει Κύρος».
Η Κύπρος αποτελεί ένα από τα μακροβιότερα και πολυσύνθετα ζητήματα που έχουν απασχολήσει τον ΟΗΕ (μαζί με το Κασμίρ) που έχει αποστείλει (15) αντιπροσώπους του Γ.Γ., 6000 παρατηρητές και έχει λάβει 100 αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, ζητώντας αποχώρηση των κατοχικών στρατιωτικών δυνάμεων, καταδικάζοντας την απόσχιση της Βόρειας Κύπρου. Βεβαίως η καταγγελία της Εισβολής δεν επέφερε κυρώσεις (λόγω στάσης των Μεγάλων Δυνάμεων έναντι της Τουρκίας).
Όμως είναι ένα ζήτημα που έχει Διεθνοποιηθεί, επιφέροντας στο παρελθόν κίνηση μεταξύ φίλων και «φιλικών εχθρών» (ΕΣΣΔ), απομονώνοντας την ΤΔΒΚ και τελικά πρέπει να εκτιμήσουμε ότι υπάρχει Θετικός Ελληνικός Απολογισμός.
Ιδιαίτερα επιθετικός ήταν στην προσέγγιση του για τις Ειρηνευτικές Δυνάμεις του ΟΗΕ, χαρακτηρίζοντας Ανεύθυνη την κριτική στις αποστολές, διακρίνοντας την περίπτωση του Ιράκ (άλλο ΟΗΕ, άλλο σχέδια ΗΠΑ) από αυτή του Αφγανιστάν, θεωρώντας όμως ότι «εγκαταλείψαμε το Αφγανιστάν και τώρα τρέχουμε».
Μίλησε για την ανάγκη συμμετοχής της Ελλάδας σε όργανα του ΟΗΕ και εξέφρασε την απογοήτευση του για τον σημερινό Γ.Γ.ΟΗΕ λέγοντας ότι ήταν μια επιλογή της Κοντολίζα Ραϊς στο πλαίσιο του κατώτατου παρανομαστή. Ο «Ανάν ψιθύρισε ΟΧΙ και το πλήρωσε».
Αναφέρθηκε στο Σχέδιο Ανάν που εκτίμησε ότι ήταν έργο του Ντε Σότο και ειδικών εκτός ΟΗΕ, αναγνωρίζοντας μικρή ευθύνη στον Ανάν για αυτό.
Επίσης άσκησε κριτική στην πρώην υπουργό εξωτερικών Ντ.Μπακογιάννη για ελλιπή εκπροσώπηση της Ελλάδας στο ΟΗΕ. Επίσης σημαντική ήταν η αποκάλυψη του ότι στις Ψηφοφορίες «αν υπάρχει ενδιαφέρον αναπτυσσόμενων χωρών (Απαρτχάιντ, Παλαιστίνη κλπ) η Ελλάδα ή ψηφίζει Κατά ή κάνει Αποχή, ενώ εξαιτίας της συμμετοχής της στην Ε.Ε. ακολουθεί την κοινή γραμμή, διαφοροποιούμενη μόνο λόγω εθνικού συμφέροντος»!
Αφού άσκησε κριτική στους G20, εκτιμώντας ότι πρόκειται για μια ελίτ, επανήλθε στο ζήτημα της Εθνικής Κυριαρχίας, λέγοντας ότι όταν τίθεται θέμα γενοκτονίας ή παραβίασης δικαιωμάτων, τότε ο ΟΗΕ πρέπει να επεμβαίνει.
Ο Αθανάσιος Θεοδωρακόπουλος, πρέσβης ε.τ. τοποθετήθηκε για τη σχέση Ελλάδας-ΟΑΣΕ, ο οποίος εκτός της αναλυτικής του περιγραφής για τον ΟΑΣΕ, επικεντρώθηκε στην Ελληνική Προεδρία την οποία έκρινε ικανοποιητική καθώς ελήφθησαν (21) αποφάσεις, γεφυρώθηκε το χάσμα μεταξύ των ΗΠΑ-Ε.Ε. και Ρωσίας, ενώ η Συνδιάσκεψη της Αθήνας καθιέρωσε Άτυπη Διάσκεψη και κατέληξε για πρώτη φορά σε Πολιτική Διακήρυξη του Οργανισμού.
Εντύπωση όμως προκάλεσε τοποθέτηση ομιλητή που αναφέρθηκε στην ανάγκη «το θέμα της Μετανάστευσης να αντιμετωπιστεί συσχετίζοντας το με την διεθνή οικονομική κρίση και το Περιβαλλοντολογικό πρόβλημα, για το ΣΥΜΦΕΡΟΝ των χωρών του ΟΑΣΕ»!!!
Άλλος ομιλητής διαπίστωσε μια στροφή στις Μονομερείς Επεμβάσεις (ΗΠΑ σε Ιράκ, Ρωσία σε Καύκασο, Ισραήλ σε Λίβανο-Γάζα κλπ), ενώ καταρρέουν οι ψευδαισθήσεις περί ειρηνόφιλου Ομπάμα, που πλέον προσανατολίζεται σε νομιμοποίηση των επεμβάσεων διαμέσου της πολυμερούς συμμετοχής.
ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Πρώτος το λόγο πήρε ο Κωνσταντίνος Κολιόπουλος, Λέκτορας Παντείου Πανεπιστημίου, που αναφέρθηκε στους Περιφερειακούς Συσχετισμούς Ισχύος. Αφού περιέγραψε μερικές παραμέτρους όπως ισχύς=έλεγχος πηγών, δυνητική ισχύς=πλούτος-πληθυσμός, πραγματική-στρατιωτική ισχύς=Ένοπλες Δυνάμεις, συνέκρινε τις χώρες των Βαλκανίων.
Θέτοντας ως εναρκτήριο σημείο το 2000 (εξελίξεις στο Κόσσοβο, μετά τους βομβαρδισμούς της Γιουγκοσλαβίας) συνέκρινε την πιθανή εξέλιξη των πληθυσμών από το 2000-2030: Αλβανία από 3 εκ σε 3.5 εκ, Σερβία από 7.5 εκ σε 10 εκ., Τουρκία από 74 εκ. σε 92 εκ., Βουλγαρία μείωση πληθυσμού.
Διέγνωσε σχετική πληθυσμιακή στασιμότητα σε όλα τα Βαλκάνια, εκτός Σερβίας-Τουρκίας (που εμφανίζεται να ξεπέρνα τον πληθυσμό όλων των Βαλκανίων), που εμφανίζουν δυτικά πρότυπα και γήρανση.
Όσον αφορά το ΑΕΠ (στοιχεία 2008) έχουμε
• Αλβανία 12 δις δολ και ρυθμό αύξησης 6%
• Βουλγαρία 42 δις δολ και ρυθμό αύξησης 6%
• ΠΓΔΜ 8 δις δολ και ρυθμό αύξησης 5%
• Τουρκία 690 δις δολ και ρυθμό αύξησης 3.8%
• Ελλάδα 321 δις δολ και ρυθμό αύξησης 2.9 %
Το συμπέρασμα είναι ότι έχουμε μια ραγδαία οικονομική ανάπτυξη στα Βαλκάνια, με την Ελλάδα να είναι η πιο αποδοτική οικονομία (χάνοντας όμως σταδιακά αυτό το πλεονέκτημα).
Όσον αφορά την Στρατιωτική ισχύ, η Αλβανία έχει 12000 προσωπικό στις Ε.Δ., η Ελλάδα 93500, η Βουλγαρία 18000 κλπ. Συμπεραίνουμε ότι η Μείωση των Ε.Δ. των βορείων γειτόνων μας είναι αποτέλεσμα της εισόδου τους στο ΝΑΤΟ-ΔΥΣΗ, που τους δημιουργεί ένα αίσθημα ασφάλειας και τη βεβαιότητα ότι δε θα συγκρουστούν μεταξύ τους.
Η Ελλάδα παρουσιάζει ποιοτική και ποσοτική υπεροχή έναντι τους και σχετική ισορροπία έναντι της Τουρκίας, η οποία δεν μετασχηματίζει τη δυνητική ισχύ σε στρατιωτική.
Το τελικό του συμπέρασμα ήταν ότι η Ελλάδα δεν έχει στρατιωτική απειλή από το Βορρά, μεσοπρόθεσμα δε νοιώθει ότι απειλείται, ενώ η αύξηση ισχύος της Τουρκίας είναι απειλή για την Ελλάδα.
Ακολούθησε ο Αθανάσιος Πλατιάς, Καθηγητής Πανεπιστημίου Πειραιά που παρουσίασε τα Μέσα άσκησης Εξωτερικής πολιτικής.
Αναφέρθηκε και αυτός στην οικονομική κρίση λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «πληρώνουμε την κατανάλωση των προηγούμενων ετών»
Μετά ανέλυσε τα εργαλεία άσκησης υψηλής πολιτικής.
Την σκληρή ισχύ:
• Διπλωματία (Συμμαχίες, Διεθνείς θεσμοί). Αναφέρθηκε στην χρήση τους (Ε.Ε.-ΝΑΤΟ) από την Ελλάδα εναντίον της ΠΓΔΜ-Τουρκίας.
• Ένοπλες Δυνάμεις.
• Οικονομικό εργαλείο (χωρίς όμως πόρους ενεργειακούς)
Μαλακή Ισχύς.
Αναφέρθηκε στα Μέτωπα της εξωτερικής πολιτικής:
Ανατολικό- Ανάγκη Αποτροπή Τουρκίας που επιφέρει μεγάλο διπλωματικό και στρατιωτικό κόστος. Κεντρικό ζήτημα η ύπαρξη ισχυρών Ενόπλων Δυνάμεων ως μόνο τρόπο εξισορρόπησης Τουρκίας και εκμετάλλευση διπλωματικά της σχέσης Ε.Ε-Τουρκίας
Δυτικό- ανάγκη εξισορρόπησης σχέσης Ε.Ε.-ΗΠΑ
Βόρεια Σύνορα-Ανάγκη ανάπτυξης, σταθερότητας στα Βαλκάνια. Υπάρχει δυνητική απειλή λόγω Τουρκίας (μουσουλμανικό τόξο-οικονομική διείσδυση). Τα βασικά ζητήματα είναι οικονομικά-διπλωματικά
Νότια-εξελίξεις σε Κύπρο (όπου στόχος είναι η επίτευξη σταθερότητας), Μέση Ανατολή (εκδήλωση οικονομικής διπλωματίας), Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Όσον αφορά την Τουρκία διαπίστωσε ότι στόχος της είναι να γίνει Περιφερειακή δύναμη. Έχουμε μια ποιοτική εξέλιξη των πιέσεων ως προς την Ελλάδα (υφαλοκρηπίδα, νησιά, μετανάστευση).
Άρα απαιτείται η ενδυνάμωση των Ενόπλων Δυνάμεων (όπου διαπίστωσε ότι υστερούμε δραματικά). Περιγράφοντας τις ελληνικές κινήσεις μετά τα γεγονότα στα Ίμια (1996), διαπίστωσε ότι ενώ το διάστημα 1996-2003 γίνονται σημαντικές εξοπλιστικές αγορές, από το 2004 έως το 2009 «κατεβάζουμε ρολά». Οι αμυντικές ανάγκες παραμελούνται και η μόνη αγορά που γίνεται είναι η αγορά των F-16. O προϋπολογισμός για την άμυνα περιλαμβάνει συνεχώς και πιο μειωμένες δαπάνες, επιφέροντας αλλαγές στην ισορροπία δυνάμεων: από το 7-10, με αυτούς τους ρυθμούς θα φτάσουμε στο 5-10 (πρόβλεψη για 2015) και στο 3-10 (πρόβλεψη για 2020). Άρα υπάρχει μια τάση χειροτέρευσης της αποτρεπτικής ισχύος.
Από την άλλη μεριά διαπίστωσε μια σύγκρουση Ανατολικών (αγορές όπλων) και Δυτικών (μείωση ελλειμμάτων) αναγκών σε επίπεδο οικονομίας.
Ο Μάριος Ευρυβιάδης, Επίκουρος Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου, αναφέρθηκε στην αποτελεσματικότητα και σε ένα απολογισμό της Ελληνικής Εξωτερικής Πολιτικής.
Τοποθετούμενος για τις νέες δυνάμεις, σημείωσε τρανταχτές αντιφάσεις: η Ινδία παρουσιάζεται ως νέα μεγάλη δύναμη ενώ το 47% του πληθυσμού της υποσιτίζεται, καταγράφει ρυθμούς ανάπτυξης 10%, αλλά απαιτείται ρυθμός ανάπτυξης 6% για να μην οπισθοδρομεί.
Η Ελλάδα ολοκληρώνει τον κύκλο της Μεταπολίτευσης (χαρακτηριστικά τα όσα συμβαίνουν στην Οικονομία), έχοντας ως πρότυπο της το Ισραήλ: πάντα ψάχνω συμμαχία με Μεγάλη Δύναμη, υπολογίζοντας πάντα την συμμαχία με τις ΗΠΑ.
Επανέλαβε και αυτός τα στερεότυπα των δημόσιων τοποθετήσεων Γ.Παπανδρέου και Παπακωνσταντίνου (επανάκτηση χαμένης αξιοπιστίας, φόβος απώλειας εθνικής ανεξαρτησίας λόγω εξελίξεων στην οικονομία), φτάνοντας να κινδυνολογήσει λέγοντας ότι υπάρχει κίνδυνος Περιθωριοποίησης και Φιλανδοποίησης.
Από την άλλη μεριά διαπίστωσε ότι η Ελλάδα έχει μηχανισμούς προστασίας, με σημαντικότερο την σχέση της με την Ε.Ε., αλλά και το ΝΑΤΟ. Επίσης αυτός «ο ευρωπαϊκός ρόλος είναι καταλυτικός για την Κύπρο, όπου υπάρχουν όπως επεσήμανε 1 εκ. Έλληνες και καταγράφεται η δράση ενός από τα πιο σημαντικά τμήματα του Ελληνισμού», αποκαλύπτοντας τη βαθιά εθνοκεντρικότητα της σκέψης του.
Τοποθετούμενος για την σημασία της Ανατολικής Μεσογείου διαπίστωσε τη γεωστρατηγική της θέση έναντι Ευρασίας και Αφρικής, εκτιμώντας ότι Ελλάδα-Κύπρος μπορούν να ελέγξουν την περιοχή και να δημιουργήσουν μείζον στρατηγικό πλεονέκτημα.
Ο λόγος του αργότερα επικεντρώθηκε στο ζήτημα της Οικονομίας θέτοντας του εξής άξονες: 1. Να αναλογιστούμε την συνεχή οικονομική κρίση, 2. Αναβάλουμε διαρκώς βήματα που πρέπει να γίνουν, 3. Υπάρχει διαχρονικό πρόβλημα αξιοπιστίας.
Πρέπει να τεθούν προϋποθέσεις για Ανεξάρτητη πορεία έναντι των ΗΠΑ-Γαλλίας-Γερμανίας.
Περνώντας σε μια ιστορική περιδιολόγηση εκτίμησε ότι την επταετία 1967-74, η Ελλάδα εξαφανίστηκε ως κράτος (αξιοπρέπεια της χώρας, εξωτερική πολιτική, ασφάλεια), προκαλώντας ένα κενό ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Κύπρος βρέθηκε σε δυνητική Ομηρεία από την Τουρκία και η Ελλάδα εγκλωβίστηκε. Άνοιξε το Αιγαίο στους Τούρκους, με συνέπεια όλων αυτών τα γεγονότα στα Ίμια, όπου η Ελλάδα έχασε την Αξιοπιστία της όσον αφορά την Αποτροπή.
Επιπλέον θεώρησε ότι η Τουρκία δρα προβοκατόρικα έναντι της Ελλάδας θέτοντας συνεχώς ζητήματα (δράση στη Θράκη του Τούρκου πρόξενου, εκμετάλλευση της αντίθεσης Ελλάδας-ΠΓΔΜ).
Ακόμη, τοποθετούμενος συνολικότερα για τις διεθνείς συμμαχίες, έθεσε το ζήτημα της Αμοιβαιότητας, λέγοντας ότι αποτελεί κριτήριο συμμαχίας και αποτελεσματικότητας της εξωτερικής πολιτικής.
Η Τουρκία έχει θέσει ζήτημα casus belli (για την επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια) και εμείς σφυρίζουμε αδιάφορα. Κάνει τρομοκρατικές πτήσεις πάνω από τα ελληνικά νησιά, θέτοντας και θέμα Αξιοπρέπειας-Αξιοπιστίας. Ασκεί Αναθεωρητική πολιτική, ενώ Ακυρώνει την Ελλάδα ως παράγοντα Σταθερότητας και Ευημερίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, για το ποια πρέπει να ήταν η ελληνική θέση «στο δικό μου οικόπεδο, το Αιγαίο, θέλω εγώ το ενοίκιο», καθώς η θαλάσσια αυτή περιοχή αναβαθμίζεται οικονομικά και γεωστρατηγικά.
Όσον αφορά τους εξοπλισμούς αναρωτήθηκε να είναι ζήτημα Διασπάθισης και Διαφθοράς ή οικονομίας.
Επιστρέφοντας και πάλι στην εκτίμηση του για την εποχή και την ολοκλήρωση του ιστορικού κύκλου, είπε εμφατικά «δεν παράγουμε σήμερα, δε μπορούμε». Υπάρχει ανάγκη δομικών αλλαγών, εξορθολογισμού και επένδυσης στον Ανθρώπινο Παράγοντα.
Ακολούθως ο Ιωάννης Βερυβάκης, Στρατηγός ε.α., Επίτιμος Αρχηγός ΓΕΕΘΑ, αναφέρθηκε στο θέμα της Στρατιωτικής Ισχύος της Ελλάδας.
Μπορούμε ανεπιφύλακτα να χαρακτηρίσουμε την ομιλία του ως την πιο εθνικιστική, ρατσιστική και φοβική. Αναφέρθηκε στον κοινωνικό τομέα λέγοντας ότι «οι Έλληνες θα γίνουν μειοψηφία» εξαιτίας της «λαθρομετανάστευσης».
Μίλησε για το πεσμένο ηθικό των Ενόπλων Δυνάμεων και τις αρνητικές συνέπειες εξαιτίας των αλλεπάλληλων μειώσεων στη διάρκεια της θητείας και τον επαγγελματικό χαρακτήρα που αποκτά ο στρατός. Αναφέρθηκε στους κινδύνους για το Έθνος που προέρχονται από τη δράση του Ουράνιου Τόξου στη Μακεδονία και των Μουσουλμάνων της Θράκης.
Από την ομιλία του δεν θα μπορούσαν να λείψουν οι αναφορές στον Νέο-Οθωμανισμό. Εκτίμησε την Τουρκία ως μια διαρκή απειλή που απαιτεί ως απάντηση ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις.
Διατυπώνοντας τις απόψεις του για τα Εθνικά Προβλήματα (Κυπριακό-Θράκη), εκτίμησε ότι θα πρέπει να προσεχτεί ιδιαίτερα το θέμα της εκλογής Περιφερειαρχών καθώς προβάλλει ο μουσουλμανικός κίνδυνος.
Όσον αφορά τα «Σκόπια» πρότεινε την ανάπτυξη συνεργασία της Ελλάδας με τους Αλβανούς της ΠΓΔΜ, οι οποίοι αποτελούν σήμερα το 25% και έχουν δείκτη γεννητικότητας 6,5.
Τέλος, ο Παναγιώτης Ήφαιστος, Καθηγητής Πανεπιστημίου Πειραιά, μίλησε για την Τουρκική Εθνική Στρατηγική στον 21ο αιώνα.
Ουσιαστικά, ο Π.Ήφαιστος έδωσε διανοουμενίστικο βάθος και κύρος στην πολεμοκάπηλη ομιλία του στρατηγού Ι.Βερυβάκη. Εκτίμησε ότι η βασική μεταβλητή των διεθνών σχέσεων παραμένει το έθνος κράτος και ιδιαίτερα η κατάρρευση της ΕΣΣΔ προκάλεσε μια ανακατανομή συμφερόντων, πληθυσμών και ισχύος.
Όσον αφορά τη σχέση Ελλάδας-Ε.Ε. θεώρησε ότι κάναμε λάθος ανάλυση, δεν εκμεταλλευτήκαμε πλήρως την συμμετοχή μας, ενώ η ίδια η Ε.Ε. παρουσιάζεται ως μια Διακυβερνητική Δομή, με Μηδενική Υπερεθνική Ιδεολογία και Εξαρτημένη Στρατιωτικά.
Για την Κύπρο είπε ότι «όταν μπήκε στην Ε.Ε. χωρίς λύση του εθνικού της ζητήματος, ουσιαστικά αφήσαμε να τεθεί το σχέδιο Ανάν. Από την άλλη μεριά, απέναντι στην Τουρκία ακολουθήσαμε κατευναστικές πολιτικές, ξεχνώντας ότι ενίοτε οι «δημοκρατίες πολεμούν μεταξύ τους». Επίσης δήλωσε την Άρνηση ταυ στην Είσοδο της Τουρκίας στην Ε.Ε. και επιτέθηκε σε όσους πρεσβεύουν την άποψη ότι «η είσοδος της Τουρκίας στην Ε.Ε. θα μας λύσει τα εθνικά θέματα».
Συγκρίνοντας την πολιτική της Τουρκίας και Ελλάδας διαπίστωσε ότι οι γείτονες έχουν στρατηγικό βάθος και ορθολογισμό, εξυπηρετούν το εθνικό τους συμφέρον, ενώ βασίζονται σε μια στρατοκρατούμενη κοινωνία.
Αντίθετα, η Ελλάδα δεν έχει χειραφετημένη εθνική στρατηγική, είναι εξαρτημένη, ακαδημαϊκή και διεθνιστική, χωρίς στρατηγική ανάλυση, ευνοώντας ουτοπικά ειρηνικά δόγματα και ξένα συμφέροντα. Αντιλήψεις που διαπερνούν τον πνευματικό κόσμο και τους πολίτες, ενώ γίνεται μια συνειδητή προσπάθεια κατασκευής μοντερνιστών πολιτών ισοπεδωμένων.
Απέναντι στην παγκοσμιοποίηση προβάλλουν δυνάμεις όπως η Τουρκία-Ρωσία-Κίνα-Ινδία που επιζητούν «έναν κόσμο που να βασίζεται στα έθνη, τις θρησκείες, τους μύθους, τις εικόνες, στην έννοια της εθνικής κυριαρχίας κλπ».
Μετά αναλύοντας τους στόχους τη τουρκικής πολιτικής εκτίμησε ότι: 1. Η Τουρκία επιχειρεί να παρακάμψει την Ε.Ε., την οποία θεωρεί διακρατικό οργανισμό με αδυναμία στο να δράσει ενιαία πολιτικά., 2. Αναζητά δεσπόζουσα στρατηγική θέση, 3. Εκτιμά ότι συντελείται μια αλλαγή ισχύος μεταξύ των Μεγάλων Δυνάμεων, όπου οι ΗΠΑ τρεκλίζουν.
Οι όροι για την ευόδωση της τουρκικής πολιτικής είναι ο επανακαθορισμός της θέσης του στρατού, η διατήρηση της πολιτικής κυριαρχίας των Ερντογάν-Νταβρούντογλου, η επίλυση του Κουρδικού, η αποφυγή στρατηγικής υπερεξάπλωσης, η οικοδόμηση σχέσεων στο ευρύτερο χώρο.
Τέλος, κάλεσε σε μια σοβαρή προσπάθεια ανάλυσης και χάραξης εθνικής στρατηγικής, εκτιμώντας ως ιδιαίτερα επικίνδυνο το τουρκικό δόγμα του Νέο-Οθωμανισμού.
Μέσα στο πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου (2010) το Υπουργείο Εξωτερικών Δημοσιοποίησε τις επίσημες ελληνικές θέσεις για την εξωτερική πολιτική, που η προσεκτική ανάγνωση τους μας επιτρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι περιλαμβάνει πολλές θέσεις από τις ανακοινώσεις της Ημερίδας του Ι.ΔΙ.Σ.
ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΗ ΔΙΕΘΝΙΣΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ